KWIATY, ZNICZE I KONTROWERSJE

Uroczystości miały skromny charakter. Rozpoczęły się w samo południe przy czołgu znajdującym się przy ul. Strzeleckiej. Po krótkiej przemowie przypominającej wydarzenia z 12 marca 1945 roku, pod tablicą upamiętniającą żołnierzy I Brygady Pancernej im. Bohaterów Westeplatte poległych podczas wyzwalania miasta, złożono wiązanki kwiatów. Przy obelisku żołnierze Marynarki Wojennej zaciągnęli wartę honorową.

Następnie udano się na Stary Cmentarz przy ul. 3 Maja, gdzie honory oddano żołnierzom poległym za Ojczyznę we wrześniu 1939 roku oraz przy zbiorowej mogile więźniów politycznych zamordowanych przez hitlerowców w przededniu wyzwolenia Wejherowa 11 marca 1945 roku. Kwiaty i znicze złożono także cmentarzu żołnierzy radzieckich poległych w walkach o wyzwolenie Wejherowa.

KONTROWERSJE

Fakt uczczenia pamięci żołnierzy radzieckich przez władze miasta wśród części mieszkańców wzbudza niechęć. W ich ocenie, jest to równoznaczne z przemilczaniem zbrodni, jakich dopuszczali się żołnierze Armii Czerwonej na mieszkańcach Wejherowa i okolic. Prawdą historyczną są grabieże, podpalenia, gwałty i mordy na ludności cywilnej jakich dopuszczali się w Wejherowie czerwonoarmijcy. Zdaniem części mieszkańców, poddaje to w wątpliwość fakt "wyzwolenia" miasta. Jednocześnie, ich zdaniem, powinno to powstrzymać władze samorządowe przed oficjalnym składaniem kwiatów i zniczy na mogiłach żołnierzy radzieckich. W tej sprawie z listem otwartym do władz Wejherowa zwrócił się Ruch Społeczny "Dla Wejherowa". W liście czytamy między innymi:

Zbliżająca się 70 rocznica "wyzwolenia" Wejherowa przez żołnierzy Armii Czerwonej w dniu 12 marca 1945 roku budzi w Nas ogromny niepokój. Z dezaprobatą obserwujemy coroczne działania władz lokalnych mające na celu upamiętnienie tego wydarzenia poprzez oddawanie czci żołnierzom sowieckim. Traktowanie wojsk radzieckich jako wyzwolicieli Naszego miasta jest niczym innym jak przemilczeniem ogromu krzywd doznanych przez ówczesnych mieszkańców Wejherowa. Nie możemy bowiem zapominać, że 12 marca 1945 roku jest datą niezwykle tragiczną dla mieszkańców Naszego miasta. Bilans tamtego okresu oczami wejherowian to setki zgwałconych kobiet, zamordowanych niewinnych ludzi, liczne grabieże i podpalone domy.

Wyrażamy zatem swój sprzeciw wobec organizowaniu przez władze samorządowe oficjalnych obchodów tak zwanego "wyzwolenia" Wejherowa przez Armię Czerwoną, zapoczątkowanych za rządów partii komunistycznej. Wybrany w demokratycznych wyborach samorząd próbuje wracać do narzuconych wówczas społeczeństwu praktyk.

List kończy się apelem: Mając na uwadze wszystkie cierpienia, jakich doznali mieszkańcy Wejherowa w marcu 1945 roku, apelujemy o nieorganizowanie przez Pana Prezydenta i Gminę Miasta Wejherowa corocznych obchodów rocznicy "12 marca" jako rocznicy "wyzwolenia" Naszego miasta. Proponowaną przez Nas alternatywą jest przeprowadzanie w szkołach, z pomocą nauczycieli historii, zajęć mających na celu przedstawienie prawdziwych wydarzeń z tamtego okresu. Należy przede wszystkim pamiętać o uczczeniu pamięci ówczesnych mieszkańców Wejherowa – tych zamordowanych, zgwałconych i ograbionych.

W tej sprawie, podczas dzisiejszych uroczystości głos zabrał Sekretarz Miasta Bogdan Suwara: Wielu młodych ludzi poległo za to żeby była wolna Polska. Nikt się wtedy nie zastanawiał, co będzie później. To byli żołnierze polegli w walce i tym osobom składamy hołd.

KOMENTARZ

Najnowsza historia Wejherowa jest bardzo żywa wśród mieszkańców. Dobrze, że ludzie interesują się prawdą historyczną i chcą o niej rozmawiać. Wejherowo, tak jak i cała Polska podczas II Wojny Światowej była miejscem gdzie ścierały się dwa totalitaryzmy, początkowo współpracujące ze sobą, a później walczące. Paradoksem historii jest to, że Armia Czerwona przyniosła nam zarówno wyzwolenie, jak i zniewolenie. Wyrwaliśmy się z uścisku hitleryzmu ale wpadliśmy w odmęty komunizmu. Takie są fakty. Faktem jest też śmierć młodych żołnierzy radzieckich, którzy razem z żołnierzami polskimi oddali życie podczas walk o Wejherowo. O tym powinniśmy pamiętać.

Tomasz Magulski

tomasz.magulski@tubawejherowa.pl